Trong mảng văn học dân gian về các danh nhân quê hương Ba Vì thì những giai thoại và truyền thuyết về Nguyễn Bá Lân rất nhiều và rất đa dạng chủ yếu là những câu chuyện nói lên lòng ngưỡng mộ của nhân dân đối với ông. Trong con mắt của nhân dân địa phương, ông là một người con hiếu thảo, một tài năng văn học lỗi lạc, một vị quan chính trực thanh liêm, giàu tài trí, giàu lòng nhân ái; không sợ uy quyền và nghĩa tình trọn vẹn. Chính vậy mà mấy trăm năm qua những giai thoại và truyền thuyết về Nguyễn Bá Lân vẫn lưu truyền mãi trong các làng quê ở vùng núi Tản, sông Đà, một vùng văn hóa lâu đời còn lưu giữ cả một kho tàng chuyện cổ dân gian